E frikshme : Shkencëtarët krijojnë 'embrione sintetike'

Tribuna News Network 20 Korrik 2023

Një ekip studiuesish nga SHBA dhe Britania pretendojnë se kanë krijuar 'embrione sintetike' nga qelizat staminale për herë të parë - pa përdorur vezë ose spermë. Si mund të ndodhë kjo?

 

 

Këto "konstruksionet strukturore", siç i quajnë shkencëtarët, janë në fazat e hershme të krijimit të njeriut.

 

Megjithatë, studiuesit besojnë se në të ardhmen do të ndihmojnë për të kuptuar sëmundjet gjenetike dhe për të hedhur dritë mbi shkaqet e abortit.

 

Kjo përpjekje shkencore ngre dilema ligjore dhe etike – duke qenë se shumë vende, përfshirë SHBA-në, nuk kanë ligje që rregullojnë krijimin ose menaxhimin e embrioneve sintetike.

 

Kërcimet dhe kufijtë në këtë fushë kanë alarmuar bioetikët, me disa që tani shprehin hapur shqetësimet e tyre.

 

“Ndryshe nga krijimi i embrioneve nga inseminimi artificial (IVF), ku ka rregulla ligjore, aktualisht nuk ka rregulla të qarta për embrionet njerëzore nga qelizat staminale.

 

 

Ekziston një nevojë urgjente për rregullore që do të krijojnë një kornizë ligjore për krijimin e embrioneve njerëzore nga qelizat staminale”, tha James Briscoe, profesor i asociuar në Institutin Francez Crick.

 

Drejtuesi i studimit, dr. Magdalena Zernicka-Goetz, e përshkroi hulumtimin në një prezantim përpara Shoqatës Ndërkombëtare për Kërkimin e Qelizave Staminale në Boston.

 

Zernicka-Goetz është profesoreshë e biologjisë dhe bioinxhinierisë në Universitetin CalTech dhe Universitetin e Kembrixhit.

 

Ajo shpjegoi se studimi është pranuar nga një revistë e njohur shkencore, por ende nuk është publikuar.

 

Siç shkruan CNNi, Zernicka-Goetz dhe një ekip konkurrentësh nga Izraeli kanë përshkruar më parë ndërtimin e embrioneve të tilla, duke përdorur qeliza burimore nga minjtë.

 

Në fakt, në atë rast ata kishin regjistruar funksionin e zemrës, formimin e parë të trurit dhe sistemin gastrointestinal pas rreth tetë ditësh zhvillimi.

 

Embrionet sintetike në laboratorin e Zernicka-Goetz u krijuan nga qeliza burimore embrionale të vetme njerëzore, të cilat shkencëtarët i "përvetësuan" në formimin e tre shtresave të veçanta të indeve.

 

Këto janë qelizat që në kushte normale më pas do të krijonin placentën dhe vetë fetusin.

 

"Dua të theksoj se ato nuk janë embrione njerëzore," tha Zernicka-Goetz, duke folur për CNNi.

 

 

“Ata janë modele embrionale, por është shumë emocionuese sepse janë shumë të ngjashme me embrionet njerëzore dhe janë një hap i rëndësishëm drejt të kuptuarit pse kaq shumë shtatzëni nuk përparojnë.

 

Dhe kjo për shkak se shumica e shtatzënive që nuk përparojnë janë në të njëjtin stad me këto struktura fetale”, shtoi ajo, duke shtuar se me sa di ajo, kjo është hera e parë që krijohet një model i tillë, me tre shtresa të ndryshme indi. .

 

Ai theksoi, në të njëjtën kohë, se edhe pse imiton karakteristikat e një fetusi normal, nuk i ka të gjitha.

 

Shkencëtarët shpresojnë se këto “embrione” do të hedhin dritë mbi “kutinë e zezë” të zhvillimit njerëzor – pra 14 ditët pas fekondimit.

 

Aktualisht, modelet sintetike të embrioneve njerëzore mbeten në epruveta dhe janë të paligjshme për t'u implantuar në mitër.

 

Në fakt, eksperimentet me minj dhe majmunë kanë treguar se kur shkencëtarët u përpoqën t'i implantonin, ata nuk mbijetuan.

 

Dhe kjo mund të jetë për shkak se studiuesit nuk e kanë kuptuar ende se si të përsërisin plotësisht kushtet e një shtatzënie.

 

Zernicka-Goetz deklaroi se qëllimi i kërkimit të saj nuk është të krijojë jetë, por të parandalojë humbjen e saj.

 

“Ne dimë shumë pak për këtë hap të zhvillimit njerëzor, por është faza ku shumë shtatzëni nuk përparojnë, veçanërisht pas inseminimit artificial”, tha Roger Sturmey, një studiues i shëndetit të nënës dhe fetusit në Universitetin e Mançesterit në Britani.

Ndaje me miqte