Gjykatësja Ruth Ginsburg, titania amerikane e ligjit

TV Tribuna 27 Shtator 2020

Gjykatësja e Gjykatës Supreme amerikane, Ruth Bader Ginsburgm, vdiq mesin e shtatorit në moshën 87-vjeçare nga ndërlikimet nga kanceri i pankreasit.

E njohur për mbrojtjen e saj të palëkundur të të drejtave të grave, Ginsburg zuri vendin e saj në Gjykatën e Lartë në Gusht 1993 dhe u bë një votë kryesore liberale në gjykatë gjatë presidencës së Donald Trump.

Presidenti i SHBA Donald Trump e ka quajtur Ruth Bader Ginsburg një “titane të ligjit’’.

“E njohur për mendjen e saj të shkëlqyeshme dhe disidencën e fuqishme në Gjykatën e Lartë, gjykatësja Ginsburg ka treguar se dikush nuk mund të pajtohet pa qenë i papranueshëm për kolegët ose pikëpamjet e ndryshme,” theksoi Trump në një deklaratë zyrtare në Twitter.

 “Pikëpamjet e saj, përfshirë vendimet e njohura në lidhje me barazinë ligjore midis grave dhe personave me aftësi të kufizuara, kanë frymëzuar të gjithë amerikanët dhe brezat e mendjeve të mëdha ligjore’’, shtoi Trump.

 

Jeta dhe karriera e Ruth Bader Ginsburg

Zonja Ginsburg, një zë i fuqishëm për kauza liberale ishte vetëm e dyta grua që bëhej anëtare e Gjykatës së Lartë.

“Kombi ynë ka humbur një gjykatëse me një stature historike,” tha përmes një deklarate Kryetari i Gjykatës së Lartë, John Roberts. Zonja Ginsburg, gruaja e dytë që shërbeu në gjykatën më të lartë amerikane, e filloi profesionin në një periudhë kur kishte shumë pak gra juriste. Ajo u përpoq gjatë karrierës së saj të zgjeronte barazinë e grave dhe arriti në statusin e pothuajse një ikone në radhët e qarqeve progresiste. Ajo kishte lindur më 15 mars 1933, në Bruklin të Nju Jorkut.

Ruth Bader Ginsburg e filloi profesionin në një periudhë kur kishte shumë pak gra juriste. Ajo u përpoq gjatë karrierës së saj të zgjeronte barazinë e grave dhe arriti në statusin e pothuajse një ikone në radhët e qarqeve progresiste. Zonja Ginsburg lindi më 15 mars 1933, në Bruklin të Nju Jorkut dhe vdiq në moshën 87 vjeçare në Uashington.

Më 10 gusht 1993, Ruth Bader Ginsburg u bë gruaja e dytë në historinë e Shteteve të Bashkuara që u bë anëtare e Gjykatës së Lartë të Shteteve të Bashkuara.

Zonja Ginsburg e dinte se ajo dëshironte të bëhej avokate që në vitin e tretë në kolegj.

Ajo ishte e motivuar nga "frika e kuqe" që mbërtheu kombin në vitet 1950, kur amerikanët kishin frikë nga kërcënimi i perceptuar nga Bashkimi Sovjetik.

Në një proces të udhëhequr nga senatori Joseph McCarthy, mijëra njerëz u akuzuan publikisht si komunistë.

"Kishte avokatë të guximshëm që ngrinin zërin për ata njerëz dhe po i kujtonin Senatit tonë, të shikonin Kushtetutën, të shikonin amendamentin e parë, se çfarë thuhet aty... Nëse avokatët mund të na ndihmojnë të kthehemi në kontakt me vlerat më themelore, kjo është ajo që unë dua të jem", tregonte zonja Ginsburg.

Prindërit e zonjës Ginsburg nuk e inkurajuan atë të studionte për drejtësi, të frikësuar se nuk do të ishte në gjendje të gjente një punë në profesionin e mbizotëruar nga meshkujt.

Por, zonja Ginsburg ishte e vendosur. Dhe pasi u diplomua nga Universiteti Cornell në 1954, ajo u pranua në Fakultetin e Drejtësisë së Universitetit Harvard, vetëm pesë vjet pasi filloi të pranonte gra.

"Kur hyra në fakultetin e drejtësisë, ishim mbi 500; nëntë prej nesh ishin gra", tregonte zonja Ginsburg.

Dy vjet më vonë, burri i saj - Martin Ginsburg, një avokat i njohur i taksave dhe profesor i drejtësisë - filloi punë në qytetin Nju Jork, dhe zonja Ginsburg u transferua në Shkollën e Drejtësisë në Columbia ku ajo mori diplomën e saj në 1959.

Dhe, siç e kishin parashikuar prindërit e saj, ajo e pati të vështirë të hynte në botën e burrave.

"Nuk kishte asnjë firmë të vetme (ligjore) në të gjithë qytetin e Nju Jorkut që të ishte e gatshme të rrezikonte me mua", tha ajo.

Por me ndihmën e një profesori, ajo filloi një punë zyre.

Menjëherë pas kësaj, ajo filloi të jepte mësim në Fakultetin e Drejtësisë të Universitetit Rutgers dhe atë të Universitetit Columbia.

Në 1972, zonja Ginsburg themeloi Projektin për të Drejtat e Grave, për të punuar për barazinë për gratë dhe vajzat, në të gjitha sferat e jetës.

"Në atë kohë kishte shumë, shumë ligje që u jepnin përparësi burrave ngaqë thjesht ishin burra", thotë zonja Lenora Lapidus.

Zonja Lapidus është drejtore e Projektit të të Drejtave të Grave, në Unionin Amerikan për Liritë Civile (ACLU).

"Gjatë gjithë viteve 1970, ndërsa drejtoi Projektin për të Drejtat e Grave, ajo solli çështje gjyqësore të njëpasnjëshme në Gjykatën e Lartë në mënyrë që të përcaktohej që Kushtetuta ndalonte diskriminimin seksual", thotë zonja Lapidus.

Dy dekada më vonë, Ruth Bader Ginsburg ishte anëtare e asaj Gjykate, e emëruar në 1993, nga Presidenti Bill Clinton.

Gjatë kohës së saj në Gjykatën e Lartë, ajo ishte një zë elokuent për anën liberale të kësaj trupe.

Zonja Ginsburg besonte se pengesat gjinore me të cilat përballen gratë në vendin e punës sot janë zhdukur në Shtetet e Bashkuara.

Ajo që mbetet, thoshte ajo, është diçka që nuk mund ta vendosë një gjykatë; që shoqëria amerikane të jetë e hapur ndaj idesë që gratë dhe burrat kanë nevojë për një ekuilibër midis punës dhe familjes”.

Zonja Ginsburg ekuilibroi jetën e saj si nënë e dy fëmijëve që punonte, me dashurinë dhe mbështetjen e burrit të saj Martin, i cili ndërroi jetë në 2010.

"Gjëja më e rëndësishme ishte që kisha një partner të jetës, burrin tim, i cili mendonte se puna ime ishte të paktën po aq e rëndësishme sa e tija, dhe që dëshironte shumë të bëhej pjesë e viteve të rritjes së fëmijëve të tij", tha zonja Ginsburg.

Anëtarja e Gjykatës së Lartë thoshte se ajo gjithmonë përpiqej të bënte atë që ajo besonte se është e drejtë.

"Shpresoj që të kujtohem si dikush që e donte ligjin, e donte vendin e saj, e donte njerëzimin, çmonte dinjitetin e çdo individi dhe punonte sa më shumë me çfarëdo talenti që kishte, për ta bërë botën pak më të mirë se ç’ishte", thoshte zonja Ginsburg.

(Burimet: ATSH, VOA)

Ndaje me miqte